Kể từ ngày 1/1/2018, xăng sinh học E5 sẽ chính thức thay thế xăng A92 đang rất phổ biến trên thị trường.

Thực tế cho thấy sau khi đưa vào phổ biến xăng sinh học E5, nhiều đại lý bán xăng dầu chỉ để lại một trụ bán xăng E5 thay vì 4 - 5 trụ bán xăng E5 như trước đó thông báo. Thay vì thói quen đổ xăng khoáng (A92, A95) người tiêu dùng đã quay hẳn sang dùng xăng A95.

Xăng sinh học E5 thực sự gây tranh cãi.

Theo chia sẻ của anh Bùi Minh Tuấn - Chủ Đại lý xe máy Yamaha tại Quảng Trị,  xăng sinh học E5 có tốt hay không chỉ cần nhìn vào thực tế là thấy. Nhiều khách hàng sau khi mua xe máy mới đã đi đổ xăng E5 và bị chết máy liền lập tức đổ lỗi cho... xe mới và buộc anh phải chạy tới hiện trường để "giải cứu".

"Giải cứu" nhiều xe rồi, tôi biết, xăng đổ vào xe đã bị pha thêm cồn và nước theo không đúng tỷ lệ. Bugi bị ướt đẫm nước và bị bám muội đen thui. Bản thân xăng bị pha trộn, đốt không hết và bị bám muội lại bugi. Nếu muốn xe chạy được bằng xăng E5, phải thay bugi chịu nhiệt tốt hơn. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp sau khi thay bugi, vẫn phải thường xuyên vệ sinh cẩn thận và thay thế liên tục. Vậy ai còn đủ kiên nhẫn và niềm tin liên tục để sử dụng xăng sinh học?" - anh Tuấn cho hay.

Thực chất, xăng E5 được pha chế từ 95% xăng A92 và 5% ethanol khan (cồn công nghiệp). Như vậy, thành phần 5% ethanol có trong xăng sinh học thực chất là cồn công nghiệp. Như vậy, ngay cả bản thân xăng E5 chính là xăng trộn. Nếu động cơ chưa được cải tiến đến mức độ chấp nhận xăng trộn thì khi sử dụng cũng rất rủi ro.

Thêm nữa, do ethanol có trị số octane (RON) cao tới 108- 109 nên khi pha vào xăng sẽ làm tăng trị số octane của xăng, tức là tăng khả năng chống kích nổ của nhiên liệu. Chỉ số này càng cao thì nhiên liệu được nén tốt hơn và nhờ đó sinh công nhiều hơn.

Khi xăng được kích nổ bởi việc nén này chứ không phải kích nổ bởi bugi thì sẽ gây ra hiện tượng nổ trong động cơ và đó là điều không mong muốn, sẽ gây ảnh hưởng tới tuổi thọ động cơ.

Khi kết hợp ở tỉ lệ 5% Ethanol vào xăng khoáng, E5 sẽ có chỉ số Octane cao hơn xăng A92 từ 1-2 đơn vị, tức sẽ rơi vào khoảng 93-94. Như vậy, xét riêng về yếu tố chống kích nổ thì E5 cao hơn A92 nhưng vẫn thua xăng A95.

Nhưng bù lại, bởi Ethanol có ít năng lượng nhiệt hơn là xăng khoáng nguyên chất nên về lý thuyết, khi tỉ lệ Ethanol càng cao thì năng lượng tạo ra sẽ càng thấp.

Bugi bị cháy đen ám muội vì xăng trộn. Ảnh minh họa: Tuấn Trung Tá

Anh Tuấn cho biết, trên thị trường đã cho thấy nhiều xe bị chết máy là những phản hồi rõ ràng nhất thay vì các tuyên bố suông là xăng hoàn toàn an toàn với động cơ và không có vấn đề gì khi sử dụng.

"Một xe máy mới mua bị chết máy, bugi bị ướt, đen ám muội thì lỗi có nằm ở cái xe?" - anh Tuấn nói. "Người tiêu dùng ở Việt Nam đang mua xăng chính bằng niềm tin của mình. Nhưng thực tế lâu nay, rất nhiều vụ pha trộn xăng dầu đã khiến người tiêu dùng quay lưng với chính sản phẩm trong nước".

Mua xe nên đọc hướng dẫn sử dụng để chọn xăng phù hợp

Cùng quan điểm như vậy, Kỹ sư Lê Văn Tạch (Công ty Toyota Việt Nam) cho rằng, bất kể thử nghiệm, nghiên cứu, công bố của nhà sản xuất nhiên liệu ra sao thì mục tiêu cuối cùng vẫn là phục vụ người tiêu dùng. Nếu khi đã bán trên thị trường không được thị trường đón nhận thì chắc chắn sản phẩm đó phải được xem lại bởi trong thực tế có vô vàn trường hợp chứng thực cho sản phẩm xăng mới là có vấn đề.

"Thực tế là môi trường chứng thực tốt nhất cho sản phẩm bên cạnh các công bố của nhà sản xuất. Dù có thực nghiệm thế nào thì thực tế mới là điều chứng minh tốt nhất cho sản phẩm" - kỹ sư Tạch nói.

Khi trộn cồn sinh học với xăng khoáng (như RON92) là hai thành phần hóa học khác nhau tất yếu sẽ không thể có đặc tính kỹ thuật đơn thuần như một loại nhiên liệu khoáng. Do đó sẽ ảnh hưởng tới hiệu suất đốt cháy của động cơ. Đó là lý do vì sao xe chạy xăng E5 thì không được "bốc" bằng chạy xăng RON92 và RON95.

Thêm nữa, tùy vào tỷ lệ phối trộn giữa cồn sinh học và xăng khoáng, nhà chế biến có thể cho thêm dung môi. Tuy các công bố cho thấy không có ảnh hưởng tới động cơ nếu sử dụng E5 nhưng thực tế nhiều xe máy đổ xăng E5 không "đề" được, bugi bị muội đen... thì không còn lý do nào khác để chống chế cho chất lượng của xăng E5 nữa.

Có một vấn đề đã cũ, xin nhắc lại ở đây là nhiều người đã sử dụng xăng E5 vẫn thấy không ảnh hưởng gì tới động cơ. Điều này có thể lý giải là tùy vào động cơ xe của người sử dụng.

Người tiêu dùng có thể tự lựa chọn xăng phù hợp cho xe của mình và nhu cầu thực tế.

Mỗi một chiếc xe khi mua mới về đều có kèm theo sách hướng dẫn sử dụng, trong đó ghi rõ về trị số octan - chỉ số kích nổ của động cơ. Từ chỉ số này, người tiêu dùng có thể tự lựa chọn loại xăng nào phù hợp cho xe của mình chứ không riêng gì có sở thích hay không.

Bởi hiện nay trên thị trường không còn bán xăng A92 nữa, nên nếu chỉ số octan của xe lớn hơn 9:1 thì xe đó dùng A95. Nếu chỉ số octan nhỏ hơn 9:1 thì xe đó có thể dùng xăng E5.

Anh Tạch cũng khuyến cáo người tiêu dùng nên tìm kiếm các đại lý bán xăng dầu uy tín bởi đã có nhiều trường hợp pha trộn cả xăng A95 để bán và vẫn bị chết máy được ghi nhận trong thời gian qua.